Stand van zaken Vluchtelingen

Inzet op gezondheid vluchtelingen essentieel

In het afgelopen jaar hebben veel vluchtelingen asiel aangevraagd. Vluchtelingen zijn op het gebied van gezondheid een kwetsbare groep. Daarbij is een deel hiervan extra kwetsbaar, doordat zij door het snelle verhuizen van asielzoekerscentra (AZC) naar gemeenten allerlei voorlichting met betrekking tot inburgering, gezondheid(szorg) en opvoeding niet ontvangen hebben. (GGD / GGD ghor NL, 2016) Voor het integreren, het leren van de taal en het vinden van betaald werk is een goede gezondheid zeer belangrijk.

Vluchtelingen kwetsbare groep
Vluchtelingen en in het bijzonder vluchtelingenkinderen en gezinnen zijn op het gebied van gezondheid een kwetsbare groep. Ze hebben veel meegemaakt in het land van herkomst en de reis hier naartoe. De onzekerheid over de status en het opbouwen van een nieuw leven vraagt veel van hen. Vluchtelingen hebben vaak minder gezondheidsvaardigheden en bepaalde gezondheidsproblemen komen vaker voor dan in de autochtone bevolking.

Meer psychische problemen en infectieziekten
Vluchtelingen ervaren hun gezondheid minder goed (41%) dan autochtone Nederlanders (15%). Zij hebben in vergelijking met andere inwoners van Nederland een verhoogd risico op psychische problemen, chronische ziekten als diabetes en ongunstige zwangerschapsuitkomsten zoals ongewenste (tiener)zwangerschappen, abortus en hogere moeder/kind sterfte. (Goosen, S. (2014). Proefschrift ‘A safe and healthy future?) Dit hangt samen met zowel hun achtergrond als de situatie in het gastland.

Een paar situatieschetsen:

• een weduwe door oorlog die rouwt om haar zonen die vermist zijn;
• een ongewenst zwangere die door seksueel geweld zwanger is geraakt;
• een kind dat het lastig vind om vriendjes te maken nu het al de 5e opvanglocatie is.

Risico’s voor vluchtelingenkinderen
Psychische- of gedragsproblemen onder kinderen komen vaker voor wanneer kinderen vaker overgeplaatst worden. Dit risico is hoger wanneer het kind geweld heeft meegemaakt of hun moeder PTSS of een depressie heeft. (Goosen, S. (2014). Proefschrift ‘A safe and healthy future? ) Daarbij hebben kinderen die (pas) geïmmigreerd zijn uit een niet-westers land drie keer zo groot risico op verdrinking dan autochtone kinderen. (RIVM, 2011). Migratie: wat is de samenhang tussen migratie en gezondheid en zorg?)

Tabel: aantal vluchtelingenkinderen per 6 april 2016

Hierbij gaat het om kinderen in AZC en andere opvanglocaties. 

Aanpak bereiken alle kinderen
Door snelle verhuizing van vluchtelingen naar een andere opvanglocatie of naar de gemeente (indien zij een status hebben gekregen) hebben velen niet de hierboven genoemde gezondheid bevorderende activiteiten op de COA-opvanglocaties ontvangen. Bij vestiging in een gemeente vallen kinderen van 0-18 jaar onder de reguliere JGZ. Op dit moment wordt een plan van aanpak gemaakt om deze kinderen in beeld te krijgen, te zorgen dat zij de zorg of voorlichting ontvangen die zij nodig hebben en indien nodig toe te leiden naar hulpverlening. Dit geldt ook voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen die nu onder Nidos (jeugdbescherming voor vluchtelingen) vallen. De GGD heeft voor deze specifieke doelgroep al een aantal keer de vraag gekregen deze jongeren voorlichting te geven over voeding, leefstijl en seksuele gezondheid.